Τις τελευταίες ημέρες παρακολουθούμε την απόπειρα να εξομαλυνθεί η πολιτική κρίση που προκάλεσε το λουκέτο στην ΕΡΤ με τη στρατηγική της “φυγής προς τα εμπρός” που εφαρμόζει το νεό κυβερνητικό σχήμα. Η απόσυρση των υπουργών της ΔΗΜΑΡ και ο ανασχηματισμός με την ενεργότερη συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ στη δικομματική, πλέον, κυβέρνηση συνεργασίας, υπήρξαν το όχημα για την έξοδο από αυτήν την κρίση. Η εξέλιξη αυτή ήταν και η μόνη εφικτή λύση για ένα καθεστώς που όπως φάνηκε δεν μπορεί ούτε σε εκλογές να οδηγηθεί χωρίς την έγκριση του Σόιμπλε. Η νέα κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, απαλλαγμένη πια από τα βαρίδια τύπου Μανιτάκη “που αποτελούσε τροχοπέδη στην εφαρμογή του προγράμματος”, είναι έτοιμη να εξαπολύσει τη χειρότερη επίθεση που έζησε ο τόπος από το 2010 και μετά. Αυτή η κυβέρνηση θα είναι η “μνημονιακότερη” και η πιο αδίστακτη και αυτό φαίνεται από τις τοποθετήσεις των συγκεκριμένων υπουργών σε όλα τα υπουργεία – κλειδιά “οικονομίας, εργασίας, υγείας, διοικητικής μεταρρύθμισης”. Είναι η κυβέρνηση που θα κληθεί να απολύσει χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους, να καταργήσει δημόσιους οργανισμούς, νοσοκομεία και σχολεία, να ψηφίσει το νέο μνημόνιο που ετοιμάζεται για τον τόπο και να προκαλέσει μια στεγαστική κρίση με το άνοιγμα των πληστειριασμών ακινήτων κατ’ επιταγή της τρόικας. Είναι μια κυβέρνηση που δεν χρειάζεται πλέον αριστερά δεκανίκια που ήταν απαραίτητα για την κοινωνική νομιμοποιήση της ένα χρόνο πριν.
Η τρικοματική κυβέρνηση, αποτέλεσε μια λύση εκτάκτου ανάγκης, έτσι ώστε να συνεχιστεί το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής και να αποφευχθεί μία “βίαιη” αποχώρηση της χώρας από το ευρώ. Το δίλημμα “Σαμαράς ή χάος” που τοποθετήθηκε απ’ όλες τις δυνάμεις της ντόπιας, αλλά και της ευρωπαϊκής ελίτ (θυμίζω τη συνέντευξη Ολάντ στο Mega λίγες μέρες πριν από τις εκλογές), λειτούργησε σ’ ένα κομμάτι της κοινωνίας κι έτσι η ΝΔ αναδείχθηκε ο ισχυρός εταίρος της νεοσυσταθείσας κυβέρνησης συνεργασίας.
Την περίοδο της κρίσης που διανύουμε, που πρώτα απ’ όλα είναι πολιτική, είναι ολοφάνερο ότι η οποιαδήποτε κυβέρνηση συνεργασίας δεν είναι μακράς πνοής. Αυτό συνέβη με την αποκαθήλωση Παπανδρέου, το ίδιο με τη μεταβατική περίοδο Παπαδήμου και το PSI, το ίδιο θα και με την τρικομματική κυβέρνηση και την εφαρμογή του μεσοπρόθεσμου προγράμματος. Το μοτίβο αυτό που δημιουργείται με την επαναλαμβανόμενη σύσταση κυβερνήσεων ανά μικρούς κύκλους πολιτικού χρόνου, είναι ένα εργαλείο στα χέρια των βορειο-ευρωπαϊκών χωρών για να εκτονώνουν την κοινωνική δυσαρέσκεια του ελληνικού λαού.
Εδώ βέβαια, σημειώνεται μια αντίφαση. Η Γερμανία δέχεται ισχυρές πιέσεις από τις ΗΠΑ και τη Μ. Βρετανία για να διευθετήσει την ευρωπαϊκή κρίση χρέους και να ξαναχτίσει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα βρίσκεται εδώ και πέντε, σχεδόν, χρόνια στην κόψη του ξυραφιού τόσο της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, όσο και της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Αποτελεί ταυτόχρονα το “θύμα” αυτής της κρίσης, με τις συνέπειές της να ανατρέπουν συθέμελα τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, αλλά και το πρότυπο πάνω στο οποίο χτίζεται η νέα Ευρώπη. Από αυτή τη σκοπιά, η τεράστια αύξηση της ανεργίας, όσο και η ραγδαία μείωση του ΑΕΠ δεν αποτελούν μόνο τις συνέπειες του δημοσιονομικού προγράμματος για την αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας, αλλά ταυτόχρονα τα οικονομικά εργαλεία για τη διαμόρφωση ενός νέου συμφώνου οικονομικής σταθερότητας για την Ευρώπη. Μιλάμε για μια μακροχρόνια διαδικασία που θα φτωχοποιήσει χώρες, όπως η Ελλάδα, για να τροφοδοτηθούν αφ’ ενός τα γερμανικά πιστωτικά ιδρύματα με κεφάλαια που θα “στραφούν προς βορράν” και αφετέρου να ισχυροποιηθείι ακόμη περισσότερο η Γερμανία πολιτικά ως αξιόμαχος παίκτης στον οικονομικό πόλεμο που έχει πυροδοτήσει η παγκόσμια κρίση του ’08.
Η αντίφαση, λοιπόν, που επισήμανα έγκειται στο εξής: Για να αποπερατωθεί το πρόγραμμα Γερμανών και Τρόικας χρειάζεται, καταρχήν, πολιτική σταθερότητα, πιστές και υπάκουες κυβερνήσεις, κοινωνική ομαλότητα και προπαντός βάθος χρόνου. Όποιος πιστεύει ότι η ελληνική κρίση θα προσπεραστεί άμεσα, θα του υπενθυμίσω την πρόσφατη έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, που προβλέπει καταστροφικές συνέπειες μετά το 2020. Στην πραγματικότητα, η Γερμανία και η Τρόικα θα χρειαζόντουσαν μια στρατιωτική δικτατορία αυτή τη στιγμή για να επιβάλει σε βάθος χρόνου το πρόγραμμά τους. Επειδή, αυτό, όμως, δεν μπορεί να γίνει καθώς είναι πολύ ριψοκίνδυνο, επιλέγεται αυτό το μοντέλο των “υπηρεσιακών” κυβερνήσεων βραχείας πνοής, κρατώντας, φυσικά, όλα τα βασικά χαρακτηριστικά των δικτατοριών όπως τα γνώρισε αυτός ο τόπος.
Τα “επιτεύγματα” του προγράμματος της Τρόικας και της εφαρμογής του από τις ελληνικές κυβερνήσεις είναι σε όλους γνωστά, αλλά πάνω από όλα είναι χαραγμένα πια στη ζωή μας. Ας δούμε, λοιπόν, πώς εφαρμόστηκε η πολιτική της Γερμανίας τον τελευταίο χρόνο, μέσω της τρικομματικής κυβέρνησης!
Μετά την ανακούφιση των διεθνών αγορών για το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ελλάδα, οι πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης ήταν να καθησυχάσει τους πάντες ότι είναι πιστή και θα ακολουθήσει το πρόγραμμα. Οι θέσεις περί επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου έκαναν φτερά από την επαύριο, κιόλας, των εκλογών. Η πρώτη κίνηση της κυβέρνησης, που έβαζε το συνολικότερο πλαίσιο στρατηγικής μέσα στο οποίο θα κινηθεί, ήταν η εισβολή των ΜΑΤ στην κατειλημμένη από απεργούς Χαλυβουργία. Με την πρώτη αυτή κίνηση κατασταλτικού χαρακτήρα στάθηκε χαρακτηριστικά απέναντι στα συμφέροντα των εργαζομένων και πλάι στη ντόπια εργοδοσία, απαντώντας (εκ υστέρων βέβαια) στο ζητούμενο που έθεσε ένα μεγάλο κομμάτι του λαού πριν τις εκλογές και δεν ήταν άλλο από μια στροφή της πολιτικής που εξαθλιώνει το λαό και δίνει τα πάντα στην ντόπια και υπερεθνική ελίτ και τα αρπακτικά τους. Επίσης, εδραιώνει το “δόγμα της πυγμής” σύμφωνα με το οποίο θα κυβερνήσει και στρέφεται ενάντια σε δυναμικά κομμάτια της κοινωνίας που αντιστέκονται και σε εργαζόμενους από διάφορους κλάδους.
Η αρχή γίνεται με τον αντιεξουσιαστικό χώρο και την εισβολή σε καταλήψεις και κοινωνικούς χώρους. Η απάντηση του κινήματος είναι άμεση και αποτρέπει την περαιτέρω επέκταση αυτού του μετώπου. Αποτελεί, ταυτόχρονα, σε όλο της το εύρος και υπόδειγμα πολιτικής απάντησης σε μια κατασταλτική επιχείρηση. Το δόγμα πυγμής συνεχίζεται πάνω σε απεργούς με την πολιτική επιστράτευση εργαζομένων στο ΜΕΤΡΟ, των ναυτεργατών, την καταστολή των αγροτικών κινητοποιήσεων και τελευταία την προληπτική πολιτική επιστράτευση της εξαγγελθείσας απεργίας των καθηγητών. Η στρατηγική της κυβέρνησης είναι να εφαρμόζει το πρόγραμμα χτυπώντας οποιαδήποτε κοινωνική αντίσταση μικρή ή μεγαλύτερη. Ενδεικτική είναι και η αστυνομο-δικαστική κατοχή των Σκουριών Χαλκιδικής μετά τη δυναμική αντίσταση των κατοίκων στην εταιρεία εξόρυξης χρυσού. Το δόγμα πυγμής εναντίον των ιθαγενών αυτού του τόπου εξασφαλίζει περιβάλλον και τη σταθερότητα για τις επενδύσεις και την ανάπτυξη που χρειάζεται η χώρα.
Ο όρος ανάπτυξη είναι ο αγαπημένος της κυβέρνησης και προσωπικά του Σαμαρά. Ενός πρωθυπουργού που κάνει γνωστό σε όλους σε κάθε ευκαιρία ποιών τα συμφέρονται εξυπηρετεί. Σε πρόσφατη ομιλία του σε οικονομικό φόρουμ, αναφέρθηκε ότι βρίσκεται δίπλα στους επιχειρηματίες γιατί μέσω αυτών θα φάει ψωμάκι και ο υπόλοιπος κόσμος. Όμως γνωρίζει πολύ καλά ότι ο τόπος αυτός δεν προορίζεται για να αναπτυχθεί εκ νέου (το ελληνικό χρηματιστήριο πρόσφατα χαρακτηρίστηκε ως αναδυόμενη αγορά, από αναπτυγμένη που ήταν), αλλά αντίθετα να ξεπουληθεί κάθε σπιθαμή γης του σε ξένα funds και να αποτελέσει μία πάμπτωχη αποικία της Γερμανίας κατά τις δεκαετίες που έρχονται.
Ξαναγυρνώντας στη διακυβέρνηση του τελευταίου έτους διαπιστώνουμε ότι το δόγμα πυγμής απέδωσε καρπούς κρατώντας πολύ χαμηλά τον πήχη των κοινωνικών αντιστάσεων. Η διαχείριση αυτή που εκπορεύτηκε, κυρίως, από τον ίδιο το Σαμαρά και το επιτελείο του επιχειρώντας πολλές φορές να μονοπωλήσει την ακροδεξιά ατζέντα, έφερε ευφορία και αλαζονεία στους ίδιους. Οι αλλεπάλληλες πράξεις νομοθετικού περιεχομένου που επέβαλαν προαπαιτούμενα μέρα της τρόικας, δε βρήκαν ουσιαστικά καμία κοινωνική αντίσταση, ούτε αντιπολιτευτική, βέβαια, μιας και ο ΣΥΡΙΖΑ ως μείζονα αντιπολιτευτική δύναμη δεν επιθυμεί, έως τώρα, να αντιπαρατεθεί στην κυβέρνηση και να αναλάβει την εξουσία. Με τη διαφαινόμενη σιγουριά, λοιπόν, ο Σαμαράς αποφάσισε να κλείσει την ΕΡΤ. Με μια αιφνιδιαστική κίνηση και με ακόμη μια πράξη νομοθετικού περιεχομένου απέλυσε 2,5 χιλιάδες εργαζόμενους και απαγόρευσε την εκπομπή σήματος σε τηλεόραση και ραδιόφωνο.
Η κίνηση αυτή εντάσσεται στο ίδιο πλαίσιο επιθετικής πολιτικής απέναντι στους εργαζόμενους αυτού του τόπου. Είναι γεγονός ότι η κυβέρνηση είχε συμφωνήσει την απόλυση 2 χιλιάδων εργαζομένων και άλλων 2 ως το τέλος του χρόνου. Με την Π.Ν.Π., όμως, δεν επιτεύχθηκε μόνο αυτό το σκέλος, η εφαρμογή δηλαδή του προγράμματος, αλλά η δυνατότητα του υπουργού οικονομίας να διατάσσει εφ’ εξής το κλείσιμο οποιουδήποτε δημόσιο οργανισμού εν μία νυκτί. Αντιπαρέρχοντας τα σενάρια συνομωσίας, η κίνηση αυτή δεν κρύβει τίποτε άλλο πέρα από την πιστή εφαρμογή του προγράμματος.
Ο χρόνος που επιλέχθη ήταν αυτός που θα παρήγαγε το λιγότερο κόστος λόγω του καλοκαιριού όπου η τηλεθέαση παραμένει εξαιρετικά χαμηλή. Ο σχεδιασμός, λοιπόν, δεν έκρυβε την αφορμή για τη διενέργεια εκλογών. Στην πραγματικότητα ήταν ο ίδιος με τα προηγούμενα μέτωπα και προϋπέθετε την άμεση κατάληψη των υποδομών της ΕΡΤ μετά την ανακοίνωση του lockout (όπως έγινε στη Μουρούζη, την Κατεχάκη και την ΕΤ3). Ήταν ο παράγοντας της κινητοποίησης του λαού που ανέτρεψε τον κυβερνητικό σχεδιασμό. Οι δεκάδες χιλιάδες που συγκεντρώθηκαν στο ραδιομέγαρο το ίδιο βράδυ σε συνδυασμό με τη, σχεδόν καθολική δυσαρέσκεια που προκάλεσε η κίνηση του κλεισίματος της ΕΡΤ, έφεραν το πρώτο, ουσιαστικά, πολιτικό πλήγμα στην κυβέρνηση και προσωπικά στον Σαμαρά.
Η “αυτοκρατορική” στρατηγική Σαμαρά που έβλεπε να καρπώνεται πολιτικό όφελος, εν αντιθέσει με τους δύο κυβερνητικούς εταίρους του που δημοσκοπικά κατρακυλούσαν, ξεκινώντας μία εκστρατεία προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, βρήκε τα όριά της εν τη γεννέση της. Προφανώς, ούτε η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας δε μπορεί να πείσει κανένα γνώστη της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας ότι έχει συντελεστεί ένα οικονομικό θαύμα στην Ελλάδα επί πρωθυπουργίας Σαμαρά. Το ναυάγιο της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ, τα κωλύματα στον ΟΠΑΠ και τη ΔΕΣΦΑ, το έλλειμμα κατά μισό δις στην τέλεση του προϋπολογισμού, καθώς και η ανακάλυψη νέων ελλειμμάτων στον ΕΟΠΥΥ και σε ασφαλιστικά ταμεία, δίνουν σίγουρα την εικόνα ότι το “success story” δεν είναι τίποτε άλλο από ένα απλό “story” του Σαμαρά. Το κλείσιμο της ΕΡΤ ήταν το πρώτο γεγονός που παρήγαγε σημαντικό πολιτικό κόστος στην κυβέρνηση και ειδικά στη ΝΔ.
Γιατί, όμως, το κλείσιμο της ΕΡΤ προκάλεσε την άμεση αντίδραση ενός μεγάλου κομματιού της κοινωνίας; Η απάντηση εντοπίζεται σε τέσσερα σημεία.
- Το “αποφασίζομεν και διατάσσομεν” έχει κουράσει, μα προπαντός έχει οργίσει τον ελληνικό λαό. Οι περισσότεροι συνειδητοποιούν ότι ζούμε σε περίοδο “εκτάκτου ανάγκης”, όπου οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου αντικαθιστούν έστω την όποια κοινοβουλευτική λειτουργία
- Η επίσημη ανεργία έχει ξεπεράσει το 27% του πληθυσμού. Η απόλυση 2.600 εργαζομένων με ένα απλό κυβερνητικό διάγγελμα είναι πάρα πολύ.
- Η κρατική ραδιοφωνία-τηλεόραση, εκτός από όργανο καθεστωτικής προπαγάνδας, υπήρξε για πολλούς Έλληνες και μετανάστες ένα ψυχαγωγικό-πολιτιστικό αντίδοτο στο βούρκο της ιδιωτικής τηλεόρασης.
- Η πιο σημαντική αιτία είναι η ίδια που έκανε το γειτονικό λαό της Τουρκίας να ξεσηκωθεί και να αντισταθεί στην κυβέρνηση Ερντογάν. Είναι, ακριβώς, αυτή η συσσώρευση κοινωνικών δεινών που γέννησε η οικονομική κρίση και η διαχείρισή της από την ντόπια ελίτ. Είναι η φτώχεια και η εξαθλίωση που σπρώχνει χιλιάδες στον τοίχο της απελπισίας, ακόμη και στην αυτοκτονία. Είναι αυτή η πολιτική που με φασιστικό τρόπο επιβάλλεται για 4ο χρόνο από την τρίτη κατά σειρά κυβέρνηση-ανδρείκελο της Γερμανίας και της Τρόικας. Είναι η στιγμή που ξεχειλίζει το ποτήρι.
Αυτό που θα πρέπει να διδαχθεί ο ελληνικός λαός από τον ένα χρόνο διακυβέρνησης των ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ είναι ότι καμία εκλογική αναμέτρηση δε μπορεί να αποτελέσει διέξοδο στα προβλήματά του. Όπως και καμία κυβέρνηση είτε με βάση τη δεξιά, είτε την αριστερά δε μπορεί να επανασχεδιάσει την οικονομία, ούτε και να διαπραγματευτεί τίποτε με την Τρόικα. Προφανώς, και το τωρινό κυβερνητικό σχήμα δε μπορεί να πείσει κανέναν ότι θα σώσει τον τόπο και θα καλυτερέψει τα πράγματα στα χρόνια που έρχονται, ούτε βέβαια κι ένα σχήμα με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ που έχει θάψει εδώ και καιρό τα περί κατάργησης του μνημονίου και ενσωματώνεται όλο και περισσότερο στον πυρήνα του καθεστώτος. Ο ελληνικός λαός δε μπορεί πια να περιμένει καμία λύση από τις καθεστωτικές κοινοβουλευτικές δυνάμεις, αφού το καθεστώς είναι πλήρως εξαρτημένο και υποταγμένο στην Τρόικα και τις αγορές. Θα πρέπει να αυτοοργανωθεί μέσα από κάθε κινητοποίηση κι αγώνα που θα προκύψει, θα πρέπει να δει τους επιμέρους αγώνες ως μια ευκαιρία για να ανατρέψει τις συνολικότερες πολιτικές του καθεστώτος. Είναι αποκλειστική δουλειά των προλετάριων να αποτελέσουν τις δυνάμεις της “κάθαρσης”, να επιβάλουν πραγματική κοινωνική δικαιοσύνη και να πάψουν να ακούν τις κυβερνητικές ή τις ακροδεξιές “σειρήνες” που ευαγγελίζονται τον αγώνα κατά της διαφθοράς. Δε μπορούν αυτοί που είναι οι κατεξοχήν υπεύθυνοι για την κρίση να αποτελέσουν το όχημα διεξόδου από αυτήν. Είναι η ώρα που θα πρέπει να εμπνευστούμε από την ηρωική μαχητικότητα και επιμονή των τούρκων διαδηλωτών, η ώρα του αγώνα για την ανατροπή των πολιτικών της Τρόικας και του καθεστώτος. Είναι στο δρόμο του αγώνα που θα πρέπει να μπουν τα θεμέλια της κοινωνικής επανάστασης, της επανάστασης των φτωχών και των αδύναμων, εκεί όπου ο λαός θα επανασχεδιάσει την οικονομία, την ίδια του τη ζωή.
Κώστας Γουρνάς
28/6/2013