Μέσα Ιουλίου μαθαίνουμε απο τα δελτία ειδήσεων πως η αστυνομία έχει συλλάβει τρεις σωφρονιστικούς υπαλλήλους στη φυλακή Τρικάλων με την κατηγορία της εισαγωγής ναρκωτικών και άλλων, δυσεύρετων αγαθών στη φυλακή. Μένουμε σοκαρισμένοι από την έλλειψη συναδελφικής αλληλεγγύης εκ μέρους των αστυνομικών οι οποίοι με περίσσιο κυνισμό συνέλαβαν τους συναδέλφους τους, χωρίς να αναλογιστούν την πολύ δύσκολη και επικίνδυνη δουλειά που καλούνται να φέρουν σε πέρας…Χωρίς καμιά αιδώ συνέλαβαν αυτούς τους φάρους εργατικού ηρωισμού, που έρχονται καθημερινά σε επαφή με επικίνδυνους κρατούμενους, αφήνοντας όποτε έχουν βάρδια τη γλυκιά οικογενειακή θαλπωρή. Που φροντίζουν με τόσο ζήλο για την ομαλή λειτουργία του καταστήματός τους. Που δίνουν τόσο σκληρό αγώνα για επιβίωση’ να μεγαλώσουν τα παιδάκια τους, να πληρώσουν φροντιστήρια, δάνεια, δόσεις για το καινούριο αυτοκίνητο που αγόρασαν για να πουλάνε μούρη στους συναδέλφους τους. Πόσο μάλλον σε μια περίοδο που η κρίση μείωσε μισθούς, επιδόματα επικίνδυνης κι ανθυγιεινής εργασίας, που η εφεδρεία καραδοκεί στη γωνία…
Κάπου εδώ τελειώνουν όμως τα αστεία.
Το γεγονός πως για μια ακόμη φορά η αστυνομία φτιάχνει μια φαντασμαγορική παράσταση με βάση τον αντιτρομοκρατικό (ή αλλιώς νόμο περί εγκληματικής οργάνωσης), δεν αποτελεί κάποιο ιδιαίτερο νέο, παρά το ότι επιβεβαιώνει για μια ακόμη φορά αυτό που γραφόταν εδώ και καιρό από τους ριζοσπαστικούς κύκλους, δηλαδή ότι οι κάθε λογής “αντιτρομοκρατικοί” νόμοι κατασκευάζονται προς ευρεία χρήση. Το περιεχόμενο της παράστασης αυτής όμως, αποτελεί μια καλή αφορμή ώστε να γραφτεί κάτι το οποίο αν και γνωστό στους πάντες (εκτός φυσικά από τους μονίμως σοκαρισμένους παπαγάλους των media), έχει την αξία του, κυρίως για τις προεκτάσεις του.
Η φυλακή αποτελεί μια πρώτης τάξεως μπίζνα για την υπηρεσία και τους κρατούμενους που συνεργάζονται μαζί της.
Την ίδια στιγμή που κρατούμενοι εξευτελίζονται, ξυλοκοπούνται, περνούν πειθαρχικά και απομονώσεις, οι υπεράνω υποψίας ανθρωποφύλακες που τους τα επιβάλλουν θησαυρίζουν από τη διακίνηση των αντικειμένων που κατά τα άλλα προσπαθούν να αποτρέψουν από το να εισέρθουν στη φυλακή. Είναι κοινός τόπος άλλωστε πως όπου η απαγόρευση είναι πιο σκληρή, τόσο πιο χοντρό και ζεστό είναι και το χρήμα για όσους έχουν τον τρόπο να την παρακάμπτουν.
Με ένα μεγάλο ποσοστό κρατουμένων να είναι εξαρτημένοι από την πρέζα πριν βρεθούν έγκλειστοι και ακόμη τόσους να εθίζονται μετά τον εγκλεισμό, τα κέρδη από τη διακίνησή της είναι τεράστια. Όταν ο γνωστός πατερούλης των ανθρωποφυλάκων Αραβαντινός, δηλώνει πως “για να λειτουργήσει ο Κορυδαλλός χρειάζεται ένα κιλό πρέζα την ημέρα”, τότε μιλάμε για τζίρο της τάξης των 200.000 ευρώ τουλάχιστον. Ημερησίως.
Και αυτά αφορούν μόνο τον Κορυδαλλό και μόνο την πρέζα. Όταν ο Κορυδαλλός έχει μόνο το 20% των κρατουμένων και ένα κινητό πιάνει 2000 και 3000 ευρώ, τότε μιλάμε για ένα παζάρι εκατομμυρίων.
Προφανώς, τέτοιου είδους ποσότητες ναρκωτικών και λοιπών “αγαθών” είναι πρακτικά αδύνατον να εισαχθούν από κρατούμενους. Εξάλλου οι συλλήψεις ανθρωποφυλάκων με μεγάλες ποσότητες ναρκωτικών και κινητών μιλούν από μόνες τους. Όσοι “σωφρονιστικοί” έχουν κατά καιρούς συλληφθεί, κατέχουν πολλαπλάσια ποσότητα χαπιών, πρέζας ή κόκας, απ’όση θα μπορούσε να βάλει οποιοσδήποτε κρατούμενος σε ένα πέρασμα. Το 2011, στις αρχές Μαϊου στην Αλικαρνασσό, ανθρωποφύλακας συλλαμβάνεται μέσα στη φυλακή με 250γρ πρέζας, 50γρ κόκας, 50γρ χασίς, 30 χάπια Subutex, 4 κινητά και 30 κάρτες sim. Την ίδια χρονιά, τον Ιούλιο, στην Πάτρα, ανθρωποφύλακας πιάνεται με 100γρ πρέζα. Το 2012, τον Απρίλη, στο Μαλανδρίνο, 213γρ πρέζα και 2 κινητά. Και φυσικά τώρα στα Τρίκαλα με τον Παπαιωάννου (τον ένα από τους τρεις ανθρωποφύλακες που κατηγορούνται) να παραδέχεται κυνικά πως σε λιγότερο από ένα χρόνο πέρασε “μόνο” 2 κιλά πρέζα και “μερικά” κινητά, ενώ κατηγορείται για 6 κιλά και 500 κινητά. Εννοείται πως δε θα μπορούσαμε να ξεχάσουμε τις τρανταχτές και διάσημες περιπτώσεις των Φωτάκη και Αραβαντινού με 2 κιλά και 800γρ πρέζας αντίστοιχα, στο χρηματοκιβώτιο του Κορυδαλλού.
Φυσικά, κάθε αρχιανθρωποφύλακας, υπαρχιανθρωποφύλακας, ανθρωποφύλακας ή όποιος άλλος από το προσωπικό της φυλακής παραπέμπεται σε δίκη δεν χρειάζεται να ανησυχεί ιδιαίτερα. Η ιστορία έχει δείξει πως η πατρόνα και τροφοδότης του σωφρονιστικού συστήματος, Δικαιοσύνη, είναι μεγαλόψυχη προς τα παραστρατημένα τέκνα της.
Αν δεν αθωωθούν προανακριτικά ή πρωτόδικα, οι ποινές που τους επιβάλλονται είναι κατά πολύ ελαφρύτερες από αυτές που επιβάλλονται σε κρατούμενους για πολύ μικρότερες ποσότητες.
Ο προαναφερόμενος ανθρωποφύλακας που συνελήφθη εντός της φυλακής Αλικαρνασσού “έφαγε” 15 χρόνια πρωτόδικα και στο εφετείο θα πάει αναμφίβολα πολύ χαμηλότερα. Το ’94 ο αρχιφύλακας Φωτάκης με τα 2 κιλά έβγαλε μόνο 3,5 χρόνια ενώ το ’96 ο πανταχού παρών Αραβαντινός για 800γρ έκατσε μέσα 6 μήνες για να αθωωθεί τελικά με βούλευμα. Για τους τέσσερις ταυτόχρονους θανάτους από χρήση ηρωίνης στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού το 2002, η διευθύντρια καταδικάστηκε σε 8 μήνες φυλάκισης και η αρχιφύλακας σε 1 χρόνο παύσης εργασίας. Ταυτόχρονα εννοείται πως ακόμη και αν κάποιος ανθρωποφύλακας βρεθεί στις φυλακές, οι συνάδελφοί του φροντίζουν για την άνετη διαβίωσή τους σε ειδικές συνθήκες, στις οποίες μεταξύ άλλων προφυλάσσονται από την ενδεχόμενη “ζεστή φιλοξενία” που θα τους επιφύλασσαν οι υπόλοιποι κρατούμενοι.
Δεν γνωρίζουμε για τις ποινές των υπόλοιπων ανθρωποφυλάκων που έχουμε αναφέρει, καθώς είναι δύσκολο να βρει κάποιος τις ανάλογες πληροφορίες (και η “τέταρτη εξουσία” προσέχει εξίσου τα παιδιά του συστήματος).
Αυτό που γνωρίζουμε πάντως είναι πως 4 κρατούμενοι στην Αλικαρνασσό τον Δεκέμβρη του ’07 μοιράστηκαν τρεις ισόβιες και 10 χρόνια για κατοχή 2,9γρ πρέζας ενώ στον Κορυδαλλό το ’09 κρατούμενος, για 1γρ πρέζας, έφαγε πάλι ισόβια. Σημειωτέον πως και στις δύο περιπτώσεις που αναφέρθηκαν, οι κρατούμενοι ήταν τοξικομανείς.
Οι περιπτώσεις είναι πολλές, τόσο από τη μεριά των ανθρωποφυλάκων, όσο και από τη μεριά των κρατουμένων, αλλά δεν θα επεκταθούμε περισσότερο καθώς ο σκοπός αυτού του κειμένου δεν είναι η καταγγελία, αλλά η κατάδειξη της πολιτικής διάστασης της συνδιαλλαγής μεταξύ υπηρεσίας και κρατούμενων και των μεθόδων ελέγχου, είτε αυτές εκφράζονται ως ναρκοκαταστολή, είτε μέσω ελέγχων, ποινών, πειθαρχικών κτλ.
Τα παραδείγματα που αναφέραμε έχουν την αξία τους καθώς καταδεικνύουν με ξεκάθαρο τρόπο την δυσαναλογία των επιπτώσεων ανάμεσα στους κάθε λογής ανθρώπους του συστήματος και τους κρατούμενους. Έχουν την αξία τους καθώς μεταξύ άλλων δείχνουν πώς είναι δομημένη η κυρίαρχη μικροαστική ηθική και συνείδηση στην οποία η δικαιοσύνη έρχεται να ανταποκριθεί. Οι φύλακες και οι κάθε λογής υπάλληλοι είναι πάντα οι εξαιρέσεις, που παραστράτησαν και, εν τέλει “τους αξίζει μια ευκαιρία”, ενώ οι κρατούμενοι είναι συλλήβδην εξ ορισμού, “εγκληματικά υποκείμενα”, “κακοποιοί”, “πρεζάκια”, άξιοι της μοίρας τους και αποδέκτες της “δικαιολογημένα” σκληρότερης μεταχείρισης.
Το σύστημα προσέχει τα παιδιά του…
Το σόου που στήθηκε στην φυλακή Τρικάλων αποτελεί όμως και την επιβεβαίωση των όσων έχουν γράψει σύντροφοι κατά καιρούς σχετικά με τις διαδικασίες ελέγχου που υφίστανται οι κρατούμενοι. Δηλαδή ότι οι κάθε λογής έλεγχοι, πειθαρχικά, μεταγωγές και απομονώσεις αποτελούν πρωτίστως και πάνω από οτιδήποτε άλλο, εκφάνσεις της διαδικασίας εξουσιαστικής επιβολής και πειθάρχισης. Πως τα μηχανήματα ανίχνευσης ουσιών, οι πρωκτικοί και κολπικοί έλεγχοι, οι εξετάσεις ούρων και οι ακτινογραφίες αποτελούν εργαλεία απενοχοποίησης ενός συστήματος που συστηματικά χρησιμοποιεί (και) τα, παράνομα ή μη, ναρκωτικά για τον έλεγχο των φυλακών.
Ο σωματικός έλεγχος είναι η καθιερωμένη διαδικασία κάθε φορά που κάποιος κρατούμενος εισέρχεται στη φυλακή. Με τον τρόπο αυτό το δίκτυο ελέγχου προσπαθεί και καταφέρνει (κάποιες φορές) να αποτρέψει την εισαγωγή “παράνομων” ειδών στη φυλακή (μικροποσότητες ναρκωτικών στο 90% των περιπτώσεων).
Πάντως ακόμη και με όλους αυτούς τους ελέγχους, το πιο εύκολο πράγμα στη φυλακή είναι να βρει κάποιος πρέζα ή οποιοδήποτε άλλο ναρκωτικό επιθυμεί. Η απλή λογική οδηγεί στο συμπέρασμα πως τα ναρκωτικά και τα κάθε λογής “αγαθά”, περνούν από αυτούς που δεν υφίστανται έλεγχο.Τότε προς τι η επιμονή σε ένα αναποτελεσματικό τρόπο ελέγχου ή εν τέλει γιατί δεν εφαρμόζεται ο ίδιος έλεγχος και στους “υπαλλήλους”?
Προφανώς γιατί έτσι κρατιούνται τα προσχήματα περί ασφάλειας της φυλακής, αλλά διατηρείται και η κοινωνική διάκριση ανάμεσα στους κρατούμενους και τους “έντιμους πολίτες”-ανθρωποφύλακες, ενώ με κάθε έλεγχο επιχειρείται η επιβεβαίωση του φύλακα απέναντι στους φυλακισμένους. Επιβάλλοντάς σου τον έλεγχο η υπηρεσία σου ξεκαθαρίζει αμέσως ποιος είναι το αφεντικό, ποιος διατάζει και ποιος πειθήνια οφείλει να υπακούει.
Έτσι το στερέωμα της εξουσίας διατηρείται και αναπαράγεται ομαλά.
Σε αυτό το σημείο είναι απαραίτητη μια σημείωση. Όλα αυτά ισχύουν για τους μη υπηρεσιακούς κρατούμενους. Για τους υπηρεσιακούς ισχύουν αναμφίβολα άλλα πράγματα. Το σύστημα των φυλακών είναι πλουσιοπάροχο σε όσους κρατούμενους συνεργάζονται μαζί του…
Τους τελευταίους 18 μήνες η άρνηση αφαίρεσης του εσωρούχου κατά τη διάρκεια του σωματικού ελέγχου, έχει γίνει συνηθισμένη πρακτική αρκετών αναρχικών ενώ εφαρμόζεται και εφαρμοζόταν και στο παρελθόν από μεμονωμένους κρατούμενους.
Μακριά από το να προστατεύει κάποια αόριστη “αξιοπρέπεια” ή μια λανθασμένη ηθικολογία, η άρνηση αυτή οριοθετεί σε κάποιο βαθμό τη σχέση μεταξύ κρατούμενου και υπηρεσίας, δηλώνοντας εμπράκτως πως η κόκκινη γραμμή των αντίπαλων στρατοπέδων διατηρείται.
Οι αντιδράσεις της υπηρεσίας απέναντι σε αυτή την άρνηση ποικίλλουν ανάλογα με την πολιτική της κάθε φυλακής, την ιδιοσυγκρασία του εκάστοτε ανθρωποφύλακα αλλά και την παρακαταθήκη που έχει κερδηθεί από τους κρατούμενους: από την υποχώρηση στην αξίωση του κρατούμενου ως πολυήμερους εγκλεισμούς στην απομόνωση (“χώρος υποδοχής” ή “κελί φιλοξενίας” στη σύγχρονη δημοκρατική ορολογία), πειθαρχικές μεταγωγές και τσαμπουκαλεμένες απαντήσεις ή με τη βία έρευνα.
Τελευταίο περιστατικό από τα πολλά των τελευταίων μηνών όπου αναρχικοί έχουν υποστεί συνέπειες για την άρνηση αυτή, είναι η περίπτωση του συντρόφου Σωκράτη Τζίφκα, ο οποίος κατά την επιστροφή στη φυλακή Διαβατών έπειτα από μεταφορά του στο νοσοκομείο, αρνήθηκε να συναινέσει στον έλεγχο με αποτέλεσμα να του επιβληθεί πειθαρχική μεταγωγή και 10ήμερος εγκλεισμός στο πειθαρχείο.
Δεδομένου πως ο Σωκράτης πριν ένα μήνα (πάλι κατά την επιστροφή από το νοσοκομείο) είχε τηρήσει την ίδια στάση, χωρίς όμως να δημιουργηθεί κάποιο ζήτημα, θεωρούμε πως αυτή η αντίδραση της υπηρεσίας είναι ενδεικτική του άγχους που έχει καταλάβει ανθρωποφύλακες και διευθυντές φυλακών μετά την “αποκάλυψη” του κυκλώματος των Τρικάλων.
Δεν μπορούμε να μην υποπτευόμαστε πως τόσο στην περίπτωση του Σωκράτη, όσο και σε άλλες περιπτώσεις που έχουν ενδεχομένως συμβεί χωρίς να το γνωρίζουμε, παρουσιάζεται μια “άτεγκτη” στάση προκειμένου να μετακυλιστεί το βάρος των επιπτώσεων για τις εισαγωγές στους κρατούμενους.
Ενάντια στο θεσμό της φυλακής στο σύνολό του, βρισκόμαστε απέναντι από κάθε συναλλαγή, ανταλλαγή ή οποιουδήποτε είδους σχέση με τους φύλακές μας. Οι παράτυπες ή παράνομες δραστηριότητες της υπηρεσίας δεν αποτελούν κάποιου είδους τυχαία παρέκκλιση, αλλά δομικό στοιχείο ενός “σωφρονιστικού συστήματος” που στον πυρήνα της ουσίας του βρίσκεται η εξουσιαστική αναπαραγωγή, είτε με τη μορφή της επιβολής, είτε με αυτή της συνεργασίας.
Απέναντι στις ανταλλακτικές σχέσεις με την εκάστοτε υπηρεσία, προτάσσουμε την συσπείρωση, την αλληλεγγύη και την αυτοοργάνωση των κρατουμένων ενάντια στη συνθήκη του εγκλεισμού.
Να διερύνουμε, να συλλογικοποιήσουμε τις αρνήσεις.
Μέχρι το γκρέμισμα και της τελευταίας φυλακής.
25/8/12
Σπύρος Στρατούλης
Γιώργος Καραγιαννίδης
Ράμι Συριανός